Η εφημερίδα του Γυμνασίου των Εκπαιδευτηρίων Δούκα
Τεχνητή Νοημοσύνη
ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ : ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ?
Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνη;
Ο όρος Tεχνητή Nοημοσύνη /Artificial Intelligence/ AI αναφέρεται στον κλάδο της πληροφορικής ο οποίος ασχολείται με τη σχεδίαση και την υλοποίηση υπολογιστικών συστημάτων που μιμούνται στοιχεία της ανθρώπινης συμπεριφοράς, τα οποία υπονοούν έστω και στοιχειώδη ευφυΐα: μάθηση, προσαρμοστικότητα, εξαγωγή συμπερασμάτων, κατανόηση από συμφραζόμενα, επίλυση προβλημάτων κλπ.
Η AI αποτελεί σημείο τομής μεταξύ πολλαπλών επιστημών, όπως της πληροφορικής, της ψυχολογίας, της φιλοσοφίας, της νευρολογίας, της γλωσσολογίας και της επιστήμης μηχανικών, με στόχο τη σύνθεση ευφυούς συμπεριφοράς, με στοιχεία συλλογιστικής, μάθησης και προσαρμογής στο περιβάλλον, ενώ συνήθως εφαρμόζεται σε μηχανές ή υπολογιστές ειδικής κατασκευής.
1. Πότε δημιουργήθηκε και πως λειτουργεί;
Το 1936, ο Άγγλος μαθηματικός Alan Turing εισήγαγε την μηχανή Turing, ένα μοντέλο υπολογισμού, που προκάλεσε την ανάπτυξη της πληροφορικής και των υπολογιστών. Το 1950, ο Turing δημοσίευσε μία μελέτη με τίτλο «Υπολογιστικά μηχανήματα και νοημοσύνη», η οποία συχνά αναφέρεται ως η αφετηρία της σύγχρονης τεχνητής νοημοσύνης, δηλαδή της ικανότητας μιας μηχανής να εμφανίζει ανθρώπινες δυνατότητες, όπως η συλλογιστική, η μάθηση και η δημιουργικότητα.
Η AI άρχισε να κορυφώνεται σταδιακά από τη δεκαετία του 2000 και προέκυψε από το συνδυασμό της ικανότητας της μηχανής να «μαθαίνει» (machine learning) με τα «μεγάλα δεδομένα» (big data). Οι αλγόριθμοι πίσω από αυτά τα συστήματα λειτουργούν μέσα από τη στατιστική συσχέτιση των δεδομένων που αναλύονται και, έτσι, δίνουν τη δυνατότητα στις μηχανές να εκτελούν βασικές λειτουργίες υπολογισμού και άλλες δραστηριότητες, όπως ο άνθρωπος.
2. Έχει περιορισμούς η ΑΙ;
Η AI, που βασίζεται σε χρήση δεδομένων, μπορεί να θεωρηθεί ως μια νέα μορφή νοημοσύνης, διαφορετική από αυτή του ανθρώπινου εγκεφάλου, που επιτρέπει στις μηχανές να εκτελούν καθήκοντα, όπως και οι άνθρωποι, αλλά πολύ γρηγορότερα. Χρησιμοποιώντας στατιστική συσχέτιση προερχόμενη από μια τεράστια ποσότητα δεδομένων, τα μηχανήματα είναι σε θέση να εκτελούν εργασίες που απαιτούν ευφυΐα, όταν εκτελούνται από τον άνθρωπο. Ωστόσο, οι μηχανές το κάνουν με μη ανθρώπινες μεθόδους.
Ένας βασικός περιορισμός της ΑΙ είναι ότι δεν διαθέτει κοινή λογική και βούληση. Δεν είναι ακόμα δυνατό για τα μηχανήματα να καταλάβουν τι θα ακολουθήσει στη συνέχεια σε μια αλληλουχία από εικόνες, ούτε να κατανοήσουν το ευρύτερο πλαίσιο μιας σκηνής σε μια εικόνα. Αυτή η ικανότητα κατανόησης των «κανόνων του κόσμου», αποτελεί μία βασική ικανότητα του ανθρώπου που αναπτύσσεται σε νεαρή ηλικία, και είναι αυτό που ορίζουμε με απλά λόγια ως «κοινή λογική». Τα μηχανήματα δεν έχουν κοινή λογική και δεν κατανοούν τι συνιστά τη λειτουργία ενός αντικειμένου, σε τι χρησιμεύει κλπ.
Η μη εποπτευόμενη μάθηση (unsupervised) μπορεί να φέρει τις μηχανές πιο κοντά στην απόκτηση κοινής λογικής, αλλά και στην εκμάθηση του τρόπου διαχείρισης της αβεβαιότητας. Η μη εποπτευόμενη μάθηση χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο, ώστε οι μηχανές να μάθουν τα καθήκοντά τους, χωρίς να τα διδάσκονται: να μάθουν να παίζουν, δηλαδή, παιχνίδια, παρακολουθώντας τα απλώς.
Επίσης, οι μηχανές ΑΙ παραμένουν ακόμα ανίκανες να μοιραστούν ένα στόχο, ένα σκοπό με έναν άνθρωπο. Είναι προγραμματισμένες να εκτελούν μια εργασία που μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να επιτύχουν ένα στόχο, αλλά δεν μπορούν να μοιραστούν αυτόν τον στόχο ως νόημα, ως αξία ή να τον κατανοήσουν. Οι μηχανές ΑΙ είναι εργαλεία που δεν μπορούν να συνεργαστούν, ανεξάρτητα από το πόσο έξυπνα εμφανίζονται, ούτε να αλληλοεπιδράσουν, επομένως οι άνθρωποι πρέπει να είναι σε θέση να αναλάβουν τον έλεγχο και να διορθώσουν το σύστημα, όταν εμφανιστεί κάτι απρόσμενο ή όταν υπάρξει ανάγκη.
Μας είναι τελικά χρήσιμη η τεχνητή νοημοσύνη και, αν ναι, πώς;
Πως χρησιμοποιείται η τεχνητή νοημοσύνη στην καθημερινότητά μας, στην εκπαίδευση, στην υγεία, στην εργασία; Μπορείτε να φανταστείτε να χρησιμοποιούμε την τεχνητή νοημοσύνη στη μόδα ή στον αθλητισμό;
Μας απειλεί ή μας ωφελεί;
Ακολουθείστε μας σε ένα αφιέρωμα στην τεχνητή νοημοσύνη που θα σας κάνει να δείτε τον κόσμο με άλλα μάτια …. !
Τι θα γίνει όταν οι μηχανές αντικαταστήσουν τους ανθρώπους;
Ο κόσμος αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς και μαζί του εξελίσσεται και η τεχνολογία. Κυρίως η αυτοματοποίηση, η οποία θα αντικαταστήσει πάρα πολλά επαγγέλματα. Από τον δέκατο ένατο αιώνα, κατά τη βιομηχανική επανάσταση, είχαν αρχίσει οι μηχανές να κάνουν τις δουλειές των ανθρώπων. Μετά, ήρθαν τα ρομπότ τα οποία πλέον βλέπουμε σε κάθε βιομηχανία να κάνουν τα πάντα γρηγορότερα, με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και -κυρίως- φθηνότερα από τους ανθρώπους. Αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, αφού η τεχνητή νοημοσύνη έρχεται να αλλάξει δραματικά σχεδόν κάθε εργασία που κάνει και ένας άνθρωπος. Κάποιες από αυτές τις μηχανές είναι ήδη εδώ, ίσως για να πάρουν τη δική σου δουλειά.
Πολλοί ξέρουν ήδη τη δύναμη του AI ή αλλιώς τεχνητής νοημοσύνης, αλλά πριν ακόμα καν φτάσουν αυτού του είδους μηχανές στον κόσμο, υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Αυτό είναι η ανεργία. Πολλοί νομίζουν πως αυτές οι αλλαγές θα επηρεάσουν μόνο τις πολύ απλές εργασίες και δεν υπάρχει περίπτωση να αντικαταστήσουν άλλες, όπως οι γιατροί και οι δικηγόροι. Αν ανήκετε κι εσείς σε μία από αυτές τις κατηγορίες, πρέπει να δείτε πως πολλές μηχανές το κάνουν αυτό ήδη. Όχι σε λίγα χρόνια, αλλά τώρα. Πριν από αυτό όμως, είναι απαραίτητο να αναφέρουμε κάτι.
Κάτι που ακούμε πολύ συχνά είναι ότι όσο περισσότερες μηχανές χρησιμοποιούμε, τόσο λιγότερες δουλειές μένουν για εμάς τους ανθρώπους. Κάτι που είναι εντελώς λάθος. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τη βιομηχανική επανάσταση. Φυσικά, πολλές επικίνδυνες δουλειές γίνονταν από παιδιά και οι συνθήκες εργασίας δεν ήταν κατάλληλες, αφού δεν υπήρχαν ακόμα ούτε ανθρώπινα δικαιώματα, όμως, όταν βλέπουμε τα στατιστικά, όλα δείχνουν πως οδήγησε σε πιο ευχάριστες, μεγαλύτερες και σε καλύτερες συνθήκες ζωής. Προφανώς, πολλοί άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους, όμως ο ερχομός των μηχανών οδήγησε στην δημιουργία άλλων εργασιών, όπως αυτή των μηχανικών, για να συντηρούν τις μηχανές. Επιπρόσθετα, εφόσον οι επιχειρηματίες δεν χρειαζόταν να πληρώσουν αυτούς που αντικατέστησαν οι μηχανές, μπορούσαν να επενδύσουν σε άλλα επαγγέλματα, όπως είναι οι πωλητές. Επαγγέλματα τα οποία, σε μέσο όρο, πληρώνονταν καλύτερα. Επιπλέον, αφού οι μηχανές μπορούσαν να παράγουν περισσότερα προϊόντα, οι τιμές τους έπεσαν σε τεράστιο βαθμό. Επομένως, χάρη στις μηχανές, οι συνθήκες ζωής του κάθε ανθρώπου, ανέβηκαν δραματικά. Θα γίνει, όμως, το ίδιο με την τεχνητή νοημοσύνη;
Αφού η ιστορία επαναλαμβάνεται, έτσι θα έπρεπε. Το θέμα είναι, πως αυτή την φορά τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Κατά την βιομηχανική επανάσταση, ήταν πολύ εύκολο για τον κόσμο να ακολουθήσει τους ρυθμούς της αλλαγής της τεχνολογίας. Χρειαζόταν μόνο λίγες εβδομάδες ένας απλός εργάτης για να μάθει να χειρίζεται τις μηχανές.
Βασικά, δεν έχει υπάρξει μόνο μία βιομηχανική επανάσταση. Αλλά τρεις. Πρώτη ήταν αυτή των ατμομηχανών, μετά η μαζική παραγωγή και τέλος η αυτοματοποίηση. Τώρα, μπαίνουμε στην τέταρτη. Αυτή της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτόματα αυτοκίνητα, drones, ακόμα και τρισδιάστατοι εκτυπωτές. Το πρόβλημα είναι, πως αντίθετα με την βιομηχανική επανάσταση, η τεχνολογία θα αρχίσει να αλλάζει πολύ γρηγορότερα απ’ ότι μπορούν οι άνθρωποι να συνηθίσουν και η πλειοψηφία των ανθρώπων, δυστυχώς, θα μείνει πίσω. Προς το παρόν, η μόνη δουλειά που έχει αντικατασταθεί εντελώς από την τεχνολογία, είναι αυτή του συντηρητή ανελκυστήρων. Όλες οι άλλες απλώς έπρεπε να προσαρμοστούν στα δεδομένα της τεχνολογίας. Η εφεύρεση των ATM δεν αντικατέστησε τους ταμίες στις τράπεζες. Απλώς τους έκανε να επικεντρώνονται στις πωλήσεις. Τώρα όμως θα αλλάξουν τα πράγματα τελείως. Θα υπάρχουν πολύ περισσότερες δουλειές που θα εξαλειφθούν εντελώς. Γιατί είμαι τόσο σίγουρος; Διότι ήδη γίνεται. Παράδειγμα; Οι μάγειρες.
Θα νόμιζε κανείς πως μία δουλειά σαν τον μάγειρα δεν θα μπορούσε ποτέ να αντικατασταθεί από μια άψυχη μηχανή. Ίσως σε 100 χρόνια ή τελοσπάντων πολύ αργότερα στο μέλλον θα έχουμε ρομπότ μάγειρες, αλλά όχι τώρα. Ιδού λοιπόν, η Moley. Η πρώτη μαγείρισσα ρομπότ στον κόσμο. Η Moley, δεν είναι απλώς μία μαγείρισσα, είναι μία ολόκληρη ρομποτική κουζίνα. Με τα μηχανικά της χέρια μπορεί να αντιγράψει ακριβώς τις κινήσεις ενός επαγγελματία μάγειρα. Ακόμα και οι παραμικρές κινήσεις του μάγειρα καταγράφονται στο σύστημά της. Θα μπορεί κανείς στο μέλλον, δηλαδή, να αγοράζει συνταγές από το διαδίκτυο, τις οποίες έχουν ανεβάσει κάποιοι από τους μεγαλύτερους μάγειρες στον κόσμο και να είναι σαν να έχουν μαγειρέψει το φαγητό εκείνοι, προσωπικά για αυτόν που το αγόρασε. Σαν ένα ολόκληρο εστιατόριο, που απευθύνεται εξατομικευμένα σε ένα πρόσωπο, στο ίδιο του το σπίτι. Θα μπορούμε ακόμα να την ενεργοποιήσουμε από μακριά με ένα κινητό τηλέφωνο. Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα από τις δυνατότητες των μηχανών.
Μία άλλη τεράστια διαφορά με τη βιομηχανική επανάσταση είναι πως πλέον, οι μηχανές θα αντικαταστήσουν και δουλειές που απαιτούν υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Πολλοί ονειρεύονται να ασκούν το επάγγελμα του γιατρού ή του δικηγόρου. Επαγγέλματα τα οποία η κοινωνία μας σέβεται και ζηλεύει. Επαγγέλματα τα οποία δεν θα αντικατασταθούν ποτέ από κάποια μηχανή. Έτσι δεν είναι; Λοιπόν, και τα δύο αυτά επαγγέλματα απειλούνται όπως δεν έχουν ποτέ ξανά απειληθεί. Ο Ross, είναι η πρώτη μηχανή που απειλεί το επάγγελμα του δικηγόρου. Κάθε δικηγόρος μπορεί να ρωτήσει τον Ross μία ερώτηση και θα απαντήσει σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο. Για τους περισσότερους δικηγόρους, αυτό αλλάζει τελείως τα δεδομένα, αφού πλέον, το μεγαλύτερο κομμάτι της δουλειάς τους είναι να ερευνούν άπειρες ώρες, για να έχουν κάνει την κατάλληλη έρευνα πριν ξεκινήσουν καν να δουλεύουν στην στρατηγική της δίκης. Πολλές μεγάλες φίρμες χρησιμοποιούν βοηθούς για να κάνουν την έρευνα για αυτούς, αλλά με αυτές τις τόσο δυνατές μηχανές, εκατομμύρια βοηθοί σαν αυτούς θα χάσουν τη δουλειά τους. Άλλα συστήματα ήδη χρησιμοποιούνται, τα οποία μπορούν να προβλέψουν με ακρίβεια, αν θα νικήσουν ή αν θα χάσουν μια δίκη πριν η δίκη καν ξεκινήσει. Σχετικά με τους γιατρούς, υπάρχουν μηχανές που μπορούν να ανιχνεύσουν καρκίνο του πνεύμονα με 86% ακρίβεια. Αυτό είναι πιο ακριβές από ανθρώπους- γιατρούς. Άλλες μηχανές μπορούν να ανιχνεύσουν καρκίνους του δέρματος, ακόμα και προβλήματα στα μάτια, όλα πολύ γρηγορότερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια από ανθρώπους- γιατρούς. Σε αντίθεση με τους δικηγόρους, οι γιατροί σίγουρα δεν θα αντικατασταθούν σύντομα από την τεχνητή νοημοσύνη.
Κλείνοντας, θα αντικατασταθεί ή δουλειά σου; Οι πρώτες δουλειές που θα εξαφανιστούν είναι αυτές που κάνουν την ίδια δουλειά πολλές φορές. Δουλειές όπως ο δακτυλογράφος. Αυτές που δύσκολα αντικαθίστανται είναι αυτές που απαιτούν υψηλό επίπεδο δημιουργικότητας η επαφή με κάποιον άνθρωπο. Αυτά τα δύο αντιγράφονται πολύ δύσκολα από κάποια μηχανή. Επαγγέλματα όπως οι ψυχολόγοι, οι αρχιτέκτονες και οι νοσοκόμοι είναι κάποια από τα λιγότερο πιθανά να αντικατασταθούν από αυτοματοποίηση στα επόμενα χρόνια. Αν έχουμε μάθει κάτι από τα προηγούμενα χρόνια είναι πως οι ζωές μας ως καταναλωτές θα γίνει πολύ καλύτερη. Τι θα απογίνουν αυτοί που θα μείνουν πίσω; Αυτοί οι εκατομμύρια άνεργοι. Κανείς δεν ξέρει. Πολλοί έχουν προτείνει ιδέες για να καλυτερεύσει η κατάσταση όπως ένας συγκεκριμένος μισθός για όλους ή ακόμα και φορολόγηση για τις εταιρίες που χρησιμοποιούν ρομπότ. Ίσως και να έχουμε μηχανές που να κάνουν τα πάντα αντί για εμάς. Από πάντα ήταν πιστευτό πως οι μηχανές έρχονται για να διαλύσουν την οικονομία και όμως πάντα καταλήγουμε με ευκολότερες και φθηνότερες ζωές. Ας ελπίζουμε πως και αυτήν την φορά, θα γίνει το ίδιο…
Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΣΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ
Είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι η τεχνολογία στις μέρες μας επηρεάζει την καθημερινότητά μας και βρίσκει εφαρμογή σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δραστηριότητας.
Δε θα μπορούσε λοιπόν να μείνει ανεπηρέαστος ο αθλητισμός και κυρίως το δημοφιλέστερο όλων των σπορ, το ποδόσφαιρο.
Η τεχνολογική καινοτομία που έχει εισβάλλει τον τελευταίο κυρίως χρόνο στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο αλλά και στο ελληνικό, είναι το περίφημο VAR (video assistant refery) ή πιο απλά στη γλώσσα μας μαγνητοσκόπηση- καταγραφέας βοηθός διαιτητή, που ενημερώνει σε ζωντανό χρόνο τον διαιτητή για αμφισβητούμενες φάσεις ή πιθανές δικές του παραλείψεις.
Θα μπορούσε άραγε αυτή η εφαρμογή να υποκαταστήσει πλήρως τον ανθρώπινο παράγοντα της διαιτησίας στο μέλλον; Θα μπορούσαν άραγε όλες εκείνες οι αποφάσεις που κρίνουν έναν ποδοσφαιρικό αγώνα να παίρνονται με ηλεκτρονικό τρόπο και κανείς να μην τις αμφισβητεί ;
Ο καθένας μπορεί να έχει τις απόψεις του, να συμφωνεί ή να διαφωνεί κάθετα. Επειδή όμως όλα τα πράγματα στη ζωή δεν είναι μόνο άσπρα ή μαύρα, πιστεύω ότι η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Ας μην ξεχνάμε ότι το ποδόσφαιρο είναι ένα παιχνίδι και ο ανθρώπινος παράγοντας είναι βασικό συστατικό του και γίνεται ρυθμιστής του αποτελέσματος. Θα μπορούσε λοιπόν το VAR να εξακολουθεί να είναι πραγματικός βοηθός του διαιτητή στις δύσκολες και αμφισβητούμενες φάσεις, ώστε να μειώνονται έτσι οι πιθανότητες λάθους. Η κατάργηση όμως του διαιτητή , με τις όποιες αδυναμίες, θα έκανε το ποδόσφαιρο ένα αποστειρωμένο προϊόν αφού δε θα υπήρχε το στοιχείο του λάθους ή του απρόβλεπτου. Θα καθιστούσε τελικά έναν ποδοσφαιρικό αγώνα βιντεοπαιχνίδι, και όχι πραγματικό αγώνα, αφαιρώντας κάθε ενδιαφέρον του φίλαθλου κοινού. Θα στερούσε το συναίσθημα της αγωνίας για το τελικό αποτέλεσμα, έτσι οι φίλαθλοι θα απομακρύνονταν σιγά σιγά από τους αγωνιστικούς χώρους και θα απαξίωναν το άθλημα.
Κλείνοντας πιστεύω ότι το καλύτερο θα ήταν να υπάρχει στο μέλλον στενή συνεργασία της τεχνολογίας και του ανθρώπου, δηλαδή VAR και διαιτητή χωρίς την κατάργηση κανενός.
Όλα αυτά βέβαια είναι ευσεβείς πόθοι του υπογράφοντος!! Το μέλλον θα δείξει τι μας επιφυλάσσει η τεχνητή νοημοσύνη και στο χώρο του ποδοσφαίρου.
ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑ
Η τεχνητή νοημοσύνη τώρα πια δεν αποτελεί απλώς ένα κομμάτι της καθημερινότητας μας. Είναι η καθημερινότητα μας. Στη μόδα, στην τέχνη, στον αθλητισμό, στην υγεία, στο περιβάλλον, αλλά κυρίως στην εργασία. Οι θέσεις εργασίας έχουν επηρεαστεί άμεσα από την τεχνητή νοημοσύνη. Σε λίγα χρόνια, τα λεωφορεία δεν θα έχουν οδηγό, αλλά θα ακολουθούν μία πορεία μόνα τους. Στα σχολεία δεν θα υπάρχουν καθηγητές, αλλά ρομπότ, τα οποία θα προγραμματίζονται να διδάσκουν το μάθημα με ένα συγκεκριμένο τρόπο. Στις καφετέριες και τα εστιατόρια, το φαγητό μας θα το σερβίρουν προγραμματισμένοι σερβιτόροι.
Όμως, όλες αυτές οι αντικαταστάσεις, αν και θα βελτιώσουν τον τρόπο ζωής μας, θα αυξήσουν σε μεγάλο βαθμό τα ποσοστά ανεργίας. Χιλιάδες άνθρωποι θα μείνουν άστεγοι, χωρίς να διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να αποκτήσουν τα βασικά αγαθά που χρειάζονται, για να επιβιώσουν. Όλα αυτά ίσως πραγματοποιηθούν σε λίγα χρόνια.
Αυτό το μέλλον όμως, δεν απέχει πολύ από το σήμερα. Σε λίγα χρόνια θα έχουμε «ενωθεί» με την τεχνολογία. Η συμπεριφορά μας, ο χαρακτήρας μας και οι τρόποι ζωής μας θα αποτελούν ένα ενιαίο σύνολο, με την τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη. Ακόμη και η εργασία! Οι συνάδελφοι και συνεργάτες σε μία εταιρεία, για παράδειγμα, λόγω της τεχνολογικής ανάπτυξης, έχουν χάσει την επικοινωνία μεταξύ τους και μόνος τρόπος επικοινωνίας τους είναι τα γραπτά, τηλεφωνικά μηνύματα και τα “e-mails”. Αυτό, αν και βοηθά στη γρήγορη διάδοση νέων και πληροφοριών, έχει στερήσει την προσωπική επικοινωνία των ανθρώπων. Όλα θα είναι προγραμματισμένα και προμελετημένα από τους εφευρέτες αυτών των έξυπνων «ανθρώπων». Και όλα αυτά θα είναι μόνο ένα κομμάτι της καθημερινότητάς μας στο μέλλον!
ΧΑΡΙΣ ΧΑΤΖΗΣΤΑΜΑΤΙΟΥ
ΜΟΔΑ ΜΕ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΟΨΗ
Η τεχνητή νοημοσύνη, πέρα από τα συνηθισμένα παραδείγματα παρουσίας της στην καθημερινότητά μας, όπως τα σύγχρονα τηλέφωνα και οι «έξυπνες συσκευές», υπάρχει πλέον και στην ενδυμασία. Μία νέα σχεδιάστρια, που έχει εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια στον χώρο της μόδας και των «υπολογιστών», είναι η Beatrice Sangster Bullers η οποία δημιουργεί ρούχα με «συναισθηματική νοημοσύνη». Αισθητήρες, ενσωματωμένοι σε ρούχα και υφάσματα υψηλής ραπτικής, χρησιμοποιούν αλγόριθμους, για να χαρτογραφήσουν τη συναισθηματική και ψυχολογική κατάσταση αυτού που τα φορά.
Η κολεξιόν εκφράζει την ανησυχία της σχεδιάστριας για την πρόοδο της τεχνολογίας και πώς εκείνη μπορεί να επηρεάσει κάτι τόσο απλό, όσο η καθημερινή ένδυση. Ωστόσο, μήπως ο κόσμος δεν είναι έτοιμος ακόμα για κάτι τόσο πρωτοποριακό; Και ποια είναι η αντίδραση των παιδιών της ηλικίας μας; Σίγουρα κανείς, ούτε οι έφηβοι, ούτε οι ενήλικες περιμένουν κάτι τόσο πρωτόγνωρο στις μέρες μας! Όμως, αυτή η σχεδιάστρια ήρθε, για να μας αλλάξει τη γνώμη! Δημιουργεί μόδα, συνδυάζοντας τα συναισθήματα και την τεχνητή νοημοσύνη.
Η Beatrice φοίτησε στο Central Saint Martins, μία από τις καλύτερες σχολές μόδας και το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν έχει απογοητεύσει τους καθηγητές της! Τα κομμάτια της κολεξιόν της μπορεί να είναι πρωτότυπα και ιδιαίτερα, αλλά το διαφορετικό δεν απογοητεύει. Είναι μια σχεδιάστρια πολλά υποσχόμενη και η καριέρα της έχει μόλις ξεκινήσει. Οι δημιουργίες της μπορεί να αφήνουν τον καθένα με απορίες, αλλά οι ιδέες της είναι ξεχωριστές.
Το μέλλον της στην μόδα διαγράφεται λαμπρό και περιμένουμε πολλά από αυτήν, ενώ δείγματα από πασαρέλες και δημιουργίες της μπορείτε να βρείτε και στις σελίδες στα social media, όπως στο Instagram @beatricesangster.
ΑΝΝΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ
«T-ECOLOGY»
Η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης στην σημερινή εποχή είναι ικανή να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία αντιμετωπίζει το περιβάλλον γύρω της. Η τεχνητή νοημοσύνη, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, μπορεί να βοηθήσει στην σωτηρία του πλανήτη και της ανθρωπότητας από επικείμενους κινδύνους. Πολλοί από εσάς, όμως, που διαβάζετε αυτό το άρθρο, ίσως να γνωρίζετε όλα τα παραπάνω. Ίσως έχετε κινητοποιηθεί, βλέποντας τις καταστροφές στο φυσικό περιβάλλον, ίσως και όχι. Όμως, τι είναι αυτό που δεν ξέρετε; Τι είναι αυτό που ίσως σας κίνησε το ενδιαφέρον, αλλά δεν καταφέρατε να μάθετε στο παρελθόν;
Αυτό, λοιπόν, είναι ότι η εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να βοηθήσει αποτελεσματικά στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Η τεχνητή νοημοσύνη, πλέον, παρέχει μοναδικές ευκαιρίες για την αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών προκλήσεων του πλανήτη. Αναμένεται από πολλούς ειδικούς σε ελάχιστο χρονικό διάστημα η τεχνητή νοημοσύνη να εστιάσει απόλυτα στην μείωση, ίσως και εξάλειψη, των κυριότερων και κρισιμότερων παγκοσμίων προβλημάτων, που αφορούν όλους εσάς και όλους εμάς. Το πιο πιθανό είναι ότι στο μέλλον η τεχνητή νοημοσύνη, πέρα από τις πολλαπλές χρήσεις της και στο παρόν, θα αξιοποιηθεί για την αντιμετώπιση των πολύ ισχυρών κλιματικών αλλαγών, για την βιοποικιλότητα, για την προστασία των ωκεανών από τη ρύπανση και την ασφάλεια των υδάτινων πόρων, για την ομαλή προσαρμογή στα ιδιαίτερα καιρικά φαινόμενα και, το κυριότερο, για την μείωση της ρύπανσης του ατμοσφαιρικού αέρα. Δεν είναι πραγματικά τέλειο;
Ωστόσο, εκτός από όλες αυτές τις θετικές όψεις της τεχνητής νοημοσύνης και της ευεργετικής συμβολής της, υπάρχουν δυσάρεστες προβλέψεις ότι, χωρίς καθοδήγηση, η τεχνητή νοημοσύνη ενδέχεται να λειτουργήσει επιβαρυντικά για το περιβάλλον. Είναι εξαιρετικά σημαντικός ο έλεγχος, η σωστή διαχείριση και η συνετή ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, έτσι ώστε να μην ξεπεραστούν τα όρια και προκληθούν θέματα απόδοσης, ασφαλείας και δεοντολογίας. Άραγε, τι θα συμβεί στο μελλοντικό περιβάλλον; Θα είναι η τεχνητή νοημοσύνη ένα πλεονέκτημα ή ένα μειονέκτημα στην ανθρωπότητα; Αυτό θα αφεθεί στην κρίση σας και είναι στο χέρι σας αν θα αρπάξετε την ευκαιρία να το εξερευνήσετε!
ΑΔΑΜΑΝΤΙΑ ΒΟΥΛΓΑΡΕΛΗ
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΑΝΤΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΤΑ
Η τεχνητή νοημοσύνη αναφέρεται σε συστήματα ή μηχανές που, με τη βοήθεια προηγμένων αλγορίθμων, έχουν την ικανότητα να εκτελούν εργασίες, τις οποίες, για να επιτελέσει ένας άνθρωπος, θα πρέπει να επιστρατεύσει την ευφυΐα του: μπορούν να επιλύσουν προβλήματα, να αναλύουν δεδομένα, να μαθαίνουν, να αντιλαμβάνονται, να «σκέφτονται», να προσαρμόζονται και, ανάλογα με την μορφή τους, να κινούνται και να εργάζονται.
Μοιάζει κάτι μακρινό, στην πραγματικότητα, όμως, η τεχνητή νοημοσύνη είναι παντού γύρω μας, στην καθημερινότητά μας, ακόμη και αν δεν το φανταζόμαστε ή το υποψιαζόμαστε.
Η εκμάθηση των μηχανών οδήγησε σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών, σε διάφορους τομείς:
Μια συσκευή τεχνητής νοημοσύνης είναι ‘‘τα ανθρωπόμορφά μηχανικά όντα’’, δηλαδή τα ρομπότ. Αυτά διαθέτουν τη δυνατότητα αντίληψης του περιβάλλοντος, επεξεργασίας της πληροφορίας και δράσης, ώστε να εξυπηρετήσουν συγκεκριμένους σκοπούς, χωρίς να ακολουθούν απλά ένα προκατασκευασμένο από τον άνθρωπο “σενάριο δράσης”, αλλά λαμβάνοντας μόνες τους, με “έξυπνο τρόπο”, τις “σωστές” αποφάσεις. Για παράδειγμα, το 2015, με αφορμή ένα μεγάλο ευρωπαϊκό έργο, το RADIO, που στόχο είχε την ανάπτυξη τεχνολογιών για μικρά οικιακά ρομπότ που θα χρησιμοποιούνταν σε σπίτια ηλικιωμένων, το Εργαστήριο Σχεδιασμού Ενσωματωμένων Συστημάτων και Εφαρμογών του Τμήματος Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ του ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας σχεδίασε και κατασκεύασε την Πρότυπη Οικία Αυτόνομης Διαβίωσης (Ambient Assisted Living House). Πρόκειται για ένα διαμέρισμα που φιλοξενείται στις εγκαταστάσεις του ΤΕΙ στην Πάτρα, στο οποίο έχουν ενσωματωθεί και λειτουργούν τεχνολογίες ΙοΤ και ΑΙ, που μετρούν και ρυθμίζουν παράγοντες, όπως η φωτεινότητα, η θερμοκρασία, η υγρασία, η θέση του ενοίκου κ.λπ.
Επιπρόσθετα, ένα από τα πιο απτά παραδείγματα καθημερινής χρήσης της ΑΙ είναι οι εικονικοί βοηθοί, που ενσωματώνονται σε smartphones, tablets, έξυπνα ηχεία και πολλές ακόμη συσκευές, όπως: η Alexa της Amazon, η Siri της Apple, η Cortana της Microsoft, ο Google Assistant, η ελληνικής «καταγωγής» MAIC της MLS, και ορισμένοι ακόμη. Εφαρμόζουν στην πράξη μία από τις βασικές υποσχέσεις της ΑΙ: να «υπηρετεί» τον άνθρωπο. Οι εικονικοί βοηθοί αξιοποιούν τις δυνατότητες επεξεργασίας φυσικής γλώσσας (NLP), προκειμένου να καλύψουν από πολύ βασικές ανάγκες, όπως η αναζήτηση στο Internet ή η πλοήγηση σε έναν χάρτη, μέχρι πολύ πιο σύνθετες απαιτήσεις, όπως η διαλογική συζήτηση.
Οι αυτοματισμοί που χρησιμοποιούνται τα τελευταία χρόνια στα εμπορικά οχήματα αποτελούν πρωτόλειες ενδείξεις για τις αλλαγές που θα φέρει η ΑΙ στην αυτοκίνηση. H Tesla, για παράδειγμα, επιτρέπει στα οχήματά της να μαθαίνουν από την οδηγική συμπεριφορά τόσο των οδηγών, όσο και των συμβατικών οχημάτων, ώστε να προσαρμόζονται αναλόγως. Επίσης, ένα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που χρησιμοποιούμε πολύ συχνά, το Facebook, αξιοποιεί ειδικά σχεδιασμένους αλγόριθμους, προκειμένου να προβάλλει στο feed σας αναρτήσεις που ταιριάζουν περισσότερο με τα ενδιαφέροντά σας, και είναι κατ’ επέκταση πιθανότερο να σας κρατήσουν περισσότερη ώρα συνδεδεμένους. Αντίστοιχες πρακτικές αξιοποιούν το Twitter, το Instagram και άλλα μέσα, που εκπαιδεύονται βάσει της συμπεριφοράς των χρηστών και εμφανίζουν στη ροή σας αναρτήσεις, με τις οποίες έχουν περισσότερες πιθανότητες να διαδράσουν.
Επιπλέον, εκτός από τα social media, μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών αξιοποιούν την ΑΙ, προκειμένου να προσαρμόζονται στις απαιτήσεις των χρηστών. Οι υπηρεσίες streaming μουσικής, βίντεο, και άλλων ψηφιακών μέσων συγκαταλέγονται στα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το λογισμικό του Netflix για παράδειγμα, "μαθαίνει" από τις συνήθειες των χρηστών και προτείνει περιεχόμενο που ταιριάζει στις απαιτήσεις τους. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει εδώ και χρόνια με το YouTube, όπως και με το Spotify ή άλλες πλατφόρμες, που αναλύουν αυτοματοποιημένα τεράστιες ποσότητες δεδομένων, για να βελτιώνουν την εμπειρία χρήσης. Το online shopping έχει βρει στην τεχνητή νοημοσύνη έναν από τους βασικότερους συμμάχους, αφού οι αλγόριθμοι που βοηθούν τόσο τους πελάτες, όσο και τους καταστηματάρχες, βελτιώνονται διαρκώς. Αφενός μαθαίνουν από τις αγοραστικές συνθήκες των πελατών, αφετέρου στοχεύουν αποτελεσματικότερα με πληροφορίες και διαφημίσεις τους χρήστες, μόνο για προϊόντα που τους ενδιαφέρουν.
Έτσι, η τεχνητή νοημοσύνη έχει εισβάλει τα τελευταία χρόνια στη ζωή μας, βοηθώντας μας και να κάνουμε πιο εύκολη την καθημερινότητα μας. Αν και η τεχνολογία φαίνεται να μας διευκολύνει, υποστηρίζεται και η αντίθετη άποψη: όταν όλες οι διαδικασίες γίνονται αυτόματα περιορίζεται η ανθρώπινη σκέψη και δράση. Η εξέλιξη και διάδοση της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να έχει και αρνητικές συνέπειες κυρίως στο χώρο της εργασίας. Τελικά, μας βοηθά ή όχι η τεχνητή νοημοσύνη; Όπως κάθε τεχνολογική εξέλιξη, πρέπει να την χρησιμοποιούμε σωστά και με μέτρο, ώστε να μπορούμε να απολαμβάνουμε τα πλεονεκτήματά της!
ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΚΑΒΟΥΚΑ
ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ GAMING
Τα τελευταία χρόνια, η τεχνητή νοημοσύνη έχει αναπτυχθεί ραγδαία. Αυτοκίνητα που οδηγούνται μόνα τους, ρομπότ που συμπεριφέρονται σαν άνθρωποι (animatronics) και κατασκευές που αναγνωρίζουν και ακολουθούν οποιαδήποτε εντολή.
Όμως, όλα αυτά είναι ελάχιστα μπροστά στο σύνολο των δυνατοτήτων της τεχνητής νοημοσύνης στη σύγχρονη εποχή. Συγκεκριμένα, μέχρι σήμερα, η τεχνητή νοημοσύνη δεν είχε καταφέρει να συμβάλει σημαντικά στην εξέλιξη των online παιχνιδιών, που απαιτούν τη συνεργασία πολλών παικτών του διαδικτύου. Ωστόσο, κάτι τέτοιο, πλέον, δεν ισχύει και το Gaming αποτελεί μια από τις συχνότερες ασχολίες των παιδιών, εφήβων, μέχρι ακόμα και ενηλίκων, με video games όπως το Fortnite, το League of Legends, το StarCraft, το Battlefield, το Minecraft, το Call of Duty, το FIFA, το FNAF, το DragonBall και πολλά άλλα να κυριαρχούν σε αυτή την τεράστια κοινωνία νεαρών παικτών, που έχει δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια στη συγκεκριμένη πλατφόρμα του διαδικτύου.
Πώς, όμως, μπορεί να αξιοποιηθεί η τεχνητή νοημοσύνη στο Gaming;
Επιστήμονες του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Τζόρτζια κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα υπολογιστικό σύστημα με τεχνητή νοημοσύνη, το οποίο μπορεί να παίζει ένα από τα πιο δημοφιλή ηλεκτρονικά παιχνίδια, το Super Mario Bros, και στη συνέχεια να δημιουργεί δικές του πίστες.
Αρχικά, προγραμματίστηκε με τον πιο απλό τρόπο, ώστε να μπορεί να παρακολουθεί το παιχνίδι μέσα από videos, στα οποία παίζουν άλλοι παίκτες. Αφού τα αφομοιώνει, στη συνέχεια δημιουργεί δικούς του τρόπους, με τους οποίους θα καταφέρνει να κερδίζει την κάθε πίστα ξεχωριστά. Έτσι, πέτυχε να αναλύσει κανόνες παιχνιδιού και, στη συνέχεια, με τον αλγόριθμο να καταφέρει να δημιουργήσει και 151 νέες πίστες. Δεν είναι φανταστικό;
Όσο η τεχνολογία των ηλεκτρονικών παιχνιδιών εξελίσσεται, επιστήμονες και δημιουργοί θα προσπαθούν με κάθε τρόπο να ανακαλύπτουν τρόπους, ώστε το παιχνίδι να γίνεται πιο συναρπαστικό και ενδιαφέρον. Έτσι, με την τεχνητή νοημοσύνη, θα μπορούν πιθανότατα να ανακαλύπτουν λάθη, ή ακόμα και νέες ιδέες πάνω στο κάθε παιχνίδι, ίσως και να δίνουν τη δυνατότητα στους ίδιους τους παίκτες να μπορούν να αναλάβουν τον ρόλο του δημιουργού. Με αυτό το τρόπο, όχι μόνο απολαμβάνουν, παίζουν και μοιράζονται ένα δικό τους video game, αλλά περνούν τον ελεύθερο χρόνο τους ποιοτικά, εξελίσσοντας μέσω του Gaming τις γνώσεις τους σχετικά με τη τεχνολογία, τον προγραμματισμό και, γενικότερα, την τεχνητή νοημοσύνη.
ΕΛΕΑΝΑ ΜΕΞΗ
Η ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ: ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΡΟΜΠΟΤ;
Η τεχνητή νοημοσύνη, δηλαδή η δυνατότητα ενός μηχανήματος να προσομοιάσει τη λογική της ανθρώπινης συμπεριφοράς, μπορεί να επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην ιατρική. Ο τομέας της υγείας, όπως και πάρα πολλοί άλλοι τομείς, έχει αρχίσει να αποδέχεται και να χρησιμοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη σε μία σειρά εφαρμογών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, η ιατρική είναι η επιστήμη που θα επηρεαστεί περισσότερο από την εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης στην επόμενη δεκαετία.
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει πολλές εφαρμογές στο χώρο της υγείας. Η χρήση της μπορεί να διευκολύνει την καθημερινή γραφειοκρατική συνδιαλλαγή με τον ασθενή, τη διαχείριση δεδομένων υγείας και ιατρικών φακέλων, αλλά και τη διεξαγωγή ερευνών με βάση τα ιατρικά δεδομένα.
Μπορεί, επίσης, να χρησιμοποιηθεί στην τηλεϊατρική, στην παροχή, δηλαδή, βοήθειας από εικονικούς νοσηλευτές που δεν κάνουν διάγνωση, αλλά παρέχουν συμβουλές, ώστε να καθησυχάζουν τους ασθενείς. Επίσης, εφαρμόζεται στη ρομποτικά υποβοηθούμενη χειρουργική, στην υποβοήθηση της ιατρικής διάγνωσης, στην ιατρική ανάλυση εικόνων, στη διαχείριση και πρόγνωση κινδύνου για την υγεία, όπως π.χ. στην αναγνώριση της αντοχής στα αντιβιοτικά, ή στην προειδοποίηση της σοβαρότητας της κατάστασης πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων.
Προφανώς, η τεχνητή νοημοσύνη δεν υποκαθιστά ούτε την ιατρική, ούτε τη νοσηλευτική, μπορεί, όμως, να γίνει ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των επιστημόνων, αποτελώντας μία συμπληρωματική τεχνολογία, που έχει στόχο την ενίσχυση της αποδοτικότητας γιατρών, νοσηλευτών και άλλων επαγγελματιών υγείας στην εργασία τους και την παροχή σύγχρονων και αποτελεσματικών υπηρεσιών υγείας στους ασθενείς.
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΑΚΥΛΑΣ ΚΑΛΟΥΔΗΣ