Οι κοινωνικές διακρίσεις που βασίζονται στην οικονομική και ταξική διαστρωμάτωση των ανθρώπων δεν έχουν καμιά αξία για μια κοινωνία που θέλει να προάγει τον ανθρωπισμό και, ως εκ τούτου, δεν πρέπει να γίνονται αποδεκτές.
Απ´ τα πολύ παλιά χρόνια η φυλή, η εθνότητα, ο πλούτος και το κύρος των κοινωνικών υποκειμένων έπαιζαν σημαντικό ρόλο στην κοινωνική διαστρωμάτωση των ανθρώπων. Απόρροια των προηγούμενων είναι οι ανισότητες που συναντάμε στις συγκροτημένες κοινωνίες, οι οποίες σχετίζονται με την κατανομή του πλούτου, των δικαιωμάτων και της θέσης του κάθε ατόμου στην κοινωνία.
Μέσα από το έργο του Β. Κορνάρου «Ερωτόκριτος» προβάλλεται η διαχρονικότητα αυτής της προβληματικής με έντεχνο τρόπο και αναδεικνύεται η ταξική ανισότητα που προκύπτει από τις κοινωνικές αντιλήψεις εκείνης της περιόδου. Ο έρωτας των δύο νέων έρχεται σε αντίθεση με τις καθιερωμένες κοινωνικές συμβάσεις και προκαλεί συγκρούσεις στο περιβάλλον των πρωταγωνιστών. Βέβαια, στο τέλος επικρατούν οι πνευματικές αρετές και ανατρέπεται η μεσαιωνική κοινωνία με τις παρωχημένες αντιλήψεις που επικρατούσαν. Δίνεται αξία στα χαρίσματα του κάθε ανθρώπου, τις ηθικές του αξίες και τις δυνατότητες που έχει να τις εξελίξει και να τις μετατρέψει σε ικανότητες.
Παρόλα αυτά, στις μέρες μας, ενώ κάνουμε λόγο για τον ανθρωπισμό και τα ιδεολογικά, πολιτικά και φιλοσοφικά χαρακτηριστικά του, που θέτουν στο κέντρο της προσοχής τον άνθρωπο ως οντότητα ικανή να αλλάξει τον κόσμο και τον εαυτό του, βιώνουμε και τη βαθιά του κρίση. Οι ανθρωπιστικές αξίες αμφισβητούνται, διαστρεβλώνονται ή μένουν κούφιες διακηρύξεις, χωρίς αντίκρισμα. Ο σεβασμός της ανθρώπινης ζωής έχει χαθεί, το ίδιο και η αγάπη και η αλληλεγγύη προς τον συνάνθρωπο που υποφέρει. Αποπροσανατολισμένος, αλλοτριωμένος και ταπεινωμένος, ο σύγχρονος άνθρωπος απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την εκπλήρωση του στόχου του για αυτοπραγμάτωση και κατάκτηση της ευτυχίας. Η κρίση του ανθρωπισμού που χαρακτηρίζει την εποχή μας εκφράζει αναμφίβολα τον κλονισμό της πίστης στον άνθρωπο, τον εκμηδενισμό της ανθρώπινης αξίας, τον υποβιβασμό του ανθρώπου από σκοπό σε μέσο αμφίβολων επιδιώξεων. Ο κόσμος μας ακολουθεί μια πορεία απ-ανθρωπισμού, αποδεικνύοντας ότι αυτό που ονομάζουμε «πολιτισμό», «πρόοδο», «ανάπτυξη» δεν είναι παρά μια αυταπάτη.
Στις σύγχρονες κοινωνίες του υλικού ευδαιμονισμού και του καταναλωτισμού το «έχειν» έχει τεθεί σε προτεραιότητα έναντι του «είναι». Ο σύγχρονος άνθρωπος επιδίδεται σ´ ένα ατέρμονο κυνήγι υλικών αγαθών, καθώς τα έχει αναγάγει σε μέσο ατομικής επιτυχίας και κοινωνικής καταξίωσης, ενώ, παράλληλα, αδιαφορεί για την ηθική και πνευματική του καλλιέργεια.
Για αυτούς τους λόγους, η Πολιτεία οφείλει να προασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, να μαθαίνει στα μικρά παιδιά τον σεβασμό σε αξίες, όπως η δικαιοσύνη, η δημοκρατία, η ελευθερία, η ισότητα και να καλλιεργεί ένα κλίμα ισότιμο για κάθε άνθρωπο. Με αυτόν τον τρόπο, θα καταφέρει να μειώσει τα φαινόμενα κοινωνικής ανισότητας , να ενισχύσει την ομόνοια και τη συνεργασία ανάμεσα στους λαούς, περιορίζοντας, έτσι, την ιδιοτέλεια. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι η δύναμη του «εμείς» είναι ανυπέρβλητη.
Καταληκτικά, δεν έχουν καμιά αξία από μόνα τους τα υλικά αγαθά. Ένας άνθρωπος διακρίνεται για τις αρετές του, οι οποίες προάγουν τον ανθρωπισμό και τον βοηθούν να προσφέρει στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Το έθεσε, μάλιστα, με τον καλύτερο τρόπο ο Γκάντι:
Τα εφτά που δεν πρέπει να έχεις:
Πλούτο χωρίς μόχθο.
Γνώση χωρίς χαρακτήρα.
Πολιτική χωρίς αρχές.
Απόλαυση χωρίς συναίσθημα.
Εμπόριο χωρίς ήθος.
Επιστήμη χωρίς ανθρωπιά.
Αγάπη χωρίς θυσία.
Μαρία – Ελένη Γιαννέλου