Το συνεχές παράπονο της πλειονότητας των μαθητών της σημερινής εποχής είναι ότι «το σχολείο είναι “βαρετό”» και, παρότι έχουν γίνει πολλά βήματα προόδου για την επίτευξη της δημιουργίας ενός βιώσιμου για όλους τους μαθητές μαθησιακού περιβάλλοντος, είναι μεγάλη ακόμα η απόσταση που πρέπει να διανυθεί. Δεν είναι λίγοι, λοιπόν, αυτοί που υποστηρίζουν ότι η Διαθεματική Εκπαίδευση είναι η λύση στο πρόβλημα της σημερινής εκπαίδευσης. Τι είναι, όμως, στην πραγματικότητα η Διαθεματική Εκπαίδευση και πώς μπορεί να ανασυστήσει το εκπαιδευτικό σύστημα, το οποίο, κατά κοινή παραδοχή, χρειάζεται μεγάλη βελτίωση;
Διαθεματική Εκπαίδευση ονομάζεται η παιδαγωγική τεχνική, μέσω της οποίας διδάσκεται μια άρρητη γνώση στους μαθητές, μια γνώση, δηλαδή, που προσφέρεται μέσα από ένα «περιτύλιγμα», με τρόπο όχι άμεσο, ώστε ο μαθητής δεν αντιλαμβάνεται ότι διδάσκεται ένα συγκεκριμένο αντικείμενο (αντίθετα με τη ρητή γνώση, κατά την οποία ο δάσκαλος παραδίδει ένα αντικείμενο στην τάξη και, μέσω της παράδοσης, ο μαθητής πρέπει να καταλάβει το μάθημα). Έτσι, οι μαθητές ανακαλύπτουν τη γνώση μέσω ενός πιο ευχάριστου για αυτούς τρόπου, με την αξιοποίηση της μαιευτικής μεθόδου. Έτσι, ο κάθε μαθητής κατορθώνει να κατακτήσει μόνος του τη γνώση και να εξαγάγει δικά του συμπεράσματα από το μάθημα. Ένα παράδειγμα διαθεματικότητας συνιστά η αφήγηση και αξιοποίηση μίας ιστορίας, μέσω της οποίας οι μικρότεροι μαθητές παρακολουθούν/ προσεγγίζουν την κάθε διδακτική ενότητα. Αντίστοιχα, οι μεγαλύτερης ηλικίας μαθητές, αναλαμβάνοντας εργασίες άμεσης συσχέτισης με τη σημερινή εποχή, έρχονται σε επαφή με τα διάφορα αντικείμενα και επιτυγχάνουν τους προσδοκώμενους μαθησιακούς στόχους.
Η διαθεματικότητα αφορά, επίσης, τον συνδυασμό δύο μαθημάτων διαφορετικής θεματικής, μέσω ενός ευφάνταστου τρόπου, με μοναδικό στόχο είναι την παραγωγή ενός συμπεράσματος και για τα δυο μαθήματα. Έτσι, για παράδειγμα, συν-διδάσκονται η Χημεία και η Ιστορία, ή η Λογοτεχνία με τη Βιολογία. Το Σχολείο μας, άλλωστε, έχει να προσφέρει αρκετά παραδείγματα τέτοιων διδακτικών προσεγγίσεων.
Δυστυχώς, η ουσιαστική διαθεματική προσέγγιση των μαθημάτων στη χώρα μας δεν προωθείται, παρά σε ελάχιστες εξαιρέσεις. Ας ελπίσουμε ότι στο μέλλον η κατάσταση θα αλλάξει και όλες οι χώρες θα κάνουν ένα βήμα μπροστά, με στόχο να διαμορφώσουν ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον καλύτερο για τους μαθητές/ πολίτες του αύριο, ένα βήμα προς μια πιο ουσιαστική και στοχευμένη εκπαιδευτική μέθοδο: τη Διαθεματική Εκπαίδευση!
Αντώνης Μισθός