Τους τελευταίους μήνες η μάσκα έγινε απαραίτητο στοιχείο της καθημερινότητας όλων μας και αποτελεί ένα από τα όπλα μας στην αντιμετώπιση της πανδημίας.
Η χρήση της μάσκας μπορεί να μειώσει τη διασπορά της λοίμωξης στην κοινότητα, ελαχιστοποιώντας την απελευθέρωση αεροσταγονιδίων από άτομα που έχουν μολυνθεί από τον κορωνοϊό.
Με βάση τα νέα δεδομένα και τα τελευταία μέτρα που ανακοινώθηκαν, η χρήση της μάσκας στην κοινότητα είναι υποχρεωτική τόσο σε εξωτερικούς και σε εσωτερικούς χώρους.
Ακόμη και αν ορισμένοι ερευνητές διαφωνούν για τον βαθμό αποτελεσματικότητας των μασκών, ουδείς διαφωνεί ότι έστω και η φαινομενικά μέτρια επίδραση του μέτρου μπορεί να έχει «ευεργετικά αποτελέσματα στο σύνολο λόγω του εκθετικού χαρακτήρα της διαδικασίας μετάδοσης». Αυτό τουλάχιστον συνάγεται από μια ανασκόπηση 100 και πλέον σχετικών μελετών και της διαθέσιμης βιβλιογραφίας, η οποία διενεργήθηκε πρόσφατα από 19 καθηγητές και ερευνητές μεγάλων αμερικανικών πανεπιστημίων. Το συμπέρασμα του άρθρου τους δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας: Η ευρεία χρήση μάσκας σε δημόσιους χώρους είναι ένα από τα βασικότερα εργαλεία για την ανάσχεση της πανδημίας. Βασική προϋπόθεση είναι να εφαρμόζεται το μέτρο συνδυαστικά με τους εκτεταμένους διαγνωστικούς ελέγχους, την ιχνηλάτηση επαφών, την απομόνωση φορέων και τον αυτοπεριορισμό υπόπτων και βέβαια το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών και τη διατήρηση της φυσικής απόστασης.
Οι συντάκτες της μελέτης επισημαίνουν ότι ακόμη και οι απλές υφασμάτινες μάσκες μπορούν να βοηθήσουν στον περιορισμό της πανδημίας, καθώς εμποδίζουν τα σταγονίδια που μεταφέρουν τον ιό. Ο βασικός λόγος που συστήνουν τις μάσκες και για τον γενικό πληθυσμό, είναι γιατί οι φορείς του ιού είναι μεταδοτικοί στην αρχική περίοδο μετά τη μόλυνση, όταν έχουν ήπια ή και καθόλου συμπτώματα – επομένως, είναι πολύ πιθανό να κυκλοφορούν κανονικά στην κοινότητα χωρίς να λαμβάνουν μέτρα προστασίας.
Συμπληρωματικό μέτρο η χρήση μάσκας
Όπως αναφέρθηκε η χρήση της μάσκας είναι ένα συμπληρωματικό μέτρο και δεν υποκαθιστά τα καίριας σημασίας προληπτικά μέτρα όπως η φυσική απόσταση, η αναπνευστική υγιεινή (χρήση χαρτομάντηλου για τον βήχα ή το φτέρνισμα), η υγιεινή των χεριών και η αποφυγή αγγίγματος του προσώπου.
Οι ιατρικές μάσκες που κυκλοφορούν ανήκουν σε μία από τις εξής κατηγορίες:
Χειρουργικές μάσκες.
Aυτές οι μάσκες προστατεύουν από εκπνεόμενα σταγονίδια. Τις χρησιμοποιούν οι χειρουργικές ειδικότητες για να προστατεύουν το χειρουργικό πεδίο από την εκπνοή τους κατά τη διάρκεια μιας επέμβασης. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό αυτές τις μάσκες να τις χρησιμοποιούν οπωσδήποτε οι ασθενείς με αναπνευστικά συμπτώματα, ώστε να μη διασπείρουν τον ιό με την ομιλία ή το βήχα.
1. Μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας ffp2 και ffp3.
Αυτές οι μάσκες προστατεύουν από εισπνεόμενα σταγονίδια και σωματίδια πολύ μικρού μεγέθους. Τις χρησιμοποιούν οι επαγγελματίες υγείας κυρίως των μονάδων εντατικής θεραπείας, για να προστατεύονται από ασθενείς με αναπνευστικά συμπτώματα γιατί φιλτράρουν τον αέρα που εισπνέουν. Αν οι μάσκες αυτές έχουν βαλβίδα η εκπνοή γίνεται μέσω βαλβίδας εκπνοής, αλλά δεν φιλτράρεται, οπότε αν κάποιος έχει συμπτώματα, όπως βήχα, διασπείρει τον ιό. Οι μάσκες αυτές δεν συστήνονται για ασθενείς. Για να υπάρχει έλεγχος και του εκπνεόμενου αέρα θα πρέπει η μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας να μην έχει βαλβίδα.
Τι είδους μάσκα πρέπει να φοράμε;
Μπορούμε να επιλέγουμε χειρουργική μάσκα ή υφασμάτινη. Δεν επιτρέπεται να φοράμε μάσκες υψηλής αναπνευστικής προστασίας με βαλβίδα ffp2 και ffp3 γιατί δεν φιλτράρουν τον εκπνεόμενο αέρα.
Τα βαμβακερά υφάσματα με πυκνή ύφανση σε διπλό στρώμα προσφέρουν πολύ υψηλή προστασία και η μάσκα αυτή πλένεται μετά από κάθε χρήση με κοινό απορρυπαντικό και σε θερμοκρασία 60 βαθμών.
Πώς φοράμε σωστά τη μάσκα;
Είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούμε σωστά τη μάσκα, ώστε να προστατεύουμε εμάς και τους συνανθρώπους μας.
Η μάσκα τοποθετείται και αφαιρείται μετά από αντισηψία των χεριών.
Καλύπτει τη μύτη και το στόμα χωρίς κενά, όσο αυτό είναι δυνατόν.
Η αφαίρεση της γίνεται πάντα από την πίσω πλευρά κρατώντας το λάστιχο και με προσοχή, ώστε να μην αγγίζουμε την μπροστινή επιφάνειά της που θεωρείται μολυσματική. Δεν πρέπει να αγγίζουμε ποτέ τη μάσκα όταν την φοράμε γιατί μπορεί να μεταφέρουμε τον ιό στα δάκτυλά μας.
Αν υπάρχουν κορδόνια, λύνουμε πρώτα το κάτω και στη συνέχεια το πάνω κορδόνι. Προσέχουμε ώστε η μπροστινή πλευρά της μάσκας να μην γυρίσει προς το πρόσωπο μας κατά την αφαίρεσή της.
Όταν η μάσκα έχει υγρανθεί τότε πρέπει να αφαιρείται και να απορρίπτεται σε κάδο που κλείνει.
H μάσκα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε παιδιά κάτω των 3 ετών και σε άτομα που έχουν προβλήματα με το αναπνευστικό ή δεν μπορούν να την αφαιρέσουν χωρίς βοήθεια.
Είναι σημαντικό να αντιληφθούμε ότι οι μάσκες είναι προς το παρόν ένα από τα λίγα εφόδια που έχουμε για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία του COVID-19. Αξίζει τον κόπο να θυσιάσουμε όλοι το αίσθημα άνεσης και ελευθερίας που μας στερούν οι μάσκες, για να σώσουμε ανθρώπινες ζωές.
Κωνσταντίνος Γεωργίου