Ο κόσμος αλλάζει με ταχύτατους ρυθμούς και μαζί του εξελίσσεται και η τεχνολογία. Κυρίως η αυτοματοποίηση, η οποία θα αντικαταστήσει πάρα πολλά επαγγέλματα. Από τον δέκατο ένατο αιώνα, κατά τη βιομηχανική επανάσταση, είχαν αρχίσει οι μηχανές να κάνουν τις δουλειές των ανθρώπων. Μετά, ήρθαν τα ρομπότ τα οποία πλέον βλέπουμε σε κάθε βιομηχανία να κάνουν τα πάντα γρηγορότερα, με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και -κυρίως- φθηνότερα από τους ανθρώπους. Αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, αφού η τεχνητή νοημοσύνη έρχεται να αλλάξει δραματικά σχεδόν κάθε εργασία που κάνει και ένας άνθρωπος. Κάποιες από αυτές τις μηχανές είναι ήδη εδώ, ίσως για να πάρουν τη δική σου δουλειά.
Πολλοί ξέρουν ήδη τη δύναμη του AI ή αλλιώς τεχνητής νοημοσύνης, αλλά πριν ακόμα καν φτάσουν αυτού του είδους μηχανές στον κόσμο, υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Αυτό είναι η ανεργία. Πολλοί νομίζουν πως αυτές οι αλλαγές θα επηρεάσουν μόνο τις πολύ απλές εργασίες και δεν υπάρχει περίπτωση να αντικαταστήσουν άλλες, όπως οι γιατροί και οι δικηγόροι. Αν ανήκετε κι εσείς σε μία από αυτές τις κατηγορίες, πρέπει να δείτε πως πολλές μηχανές το κάνουν αυτό ήδη. Όχι σε λίγα χρόνια, αλλά τώρα. Πριν από αυτό όμως, είναι απαραίτητο να αναφέρουμε κάτι.
Κάτι που ακούμε πολύ συχνά είναι ότι όσο περισσότερες μηχανές χρησιμοποιούμε, τόσο λιγότερες δουλειές μένουν για εμάς τους ανθρώπους. Κάτι που είναι εντελώς λάθος. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τη βιομηχανική επανάσταση. Φυσικά, πολλές επικίνδυνες δουλειές γίνονταν από παιδιά και οι συνθήκες εργασίας δεν ήταν κατάλληλες, αφού δεν υπήρχαν ακόμα ούτε ανθρώπινα δικαιώματα, όμως, όταν βλέπουμε τα στατιστικά, όλα δείχνουν πως οδήγησε σε πιο ευχάριστες, μεγαλύτερες και σε καλύτερες συνθήκες ζωής. Προφανώς, πολλοί άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους, όμως ο ερχομός των μηχανών οδήγησε στην δημιουργία άλλων εργασιών, όπως αυτή των μηχανικών, για να συντηρούν τις μηχανές. Επιπρόσθετα, εφόσον οι επιχειρηματίες δεν χρειαζόταν να πληρώσουν αυτούς που αντικατέστησαν οι μηχανές, μπορούσαν να επενδύσουν σε άλλα επαγγέλματα, όπως είναι οι πωλητές. Επαγγέλματα τα οποία, σε μέσο όρο, πληρώνονταν καλύτερα. Επιπλέον, αφού οι μηχανές μπορούσαν να παράγουν περισσότερα προϊόντα, οι τιμές τους έπεσαν σε τεράστιο βαθμό. Επομένως, χάρη στις μηχανές, οι συνθήκες ζωής του κάθε ανθρώπου, ανέβηκαν δραματικά. Θα γίνει, όμως, το ίδιο με την τεχνητή νοημοσύνη;
Αφού η ιστορία επαναλαμβάνεται, έτσι θα έπρεπε. Το θέμα είναι, πως αυτή την φορά τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Κατά την βιομηχανική επανάσταση, ήταν πολύ εύκολο για τον κόσμο να ακολουθήσει τους ρυθμούς της αλλαγής της τεχνολογίας. Χρειαζόταν μόνο λίγες εβδομάδες ένας απλός εργάτης για να μάθει να χειρίζεται τις μηχανές.
Βασικά, δεν έχει υπάρξει μόνο μία βιομηχανική επανάσταση. Αλλά τρεις. Πρώτη ήταν αυτή των ατμομηχανών, μετά η μαζική παραγωγή και τέλος η αυτοματοποίηση. Τώρα, μπαίνουμε στην τέταρτη. Αυτή της τεχνητής νοημοσύνης. Αυτόματα αυτοκίνητα, drones, ακόμα και τρισδιάστατοι εκτυπωτές. Το πρόβλημα είναι, πως αντίθετα με την βιομηχανική επανάσταση, η τεχνολογία θα αρχίσει να αλλάζει πολύ γρηγορότερα απ’ ότι μπορούν οι άνθρωποι να συνηθίσουν και η πλειοψηφία των ανθρώπων, δυστυχώς, θα μείνει πίσω. Προς το παρόν, η μόνη δουλειά που έχει αντικατασταθεί εντελώς από την τεχνολογία, είναι αυτή του συντηρητή ανελκυστήρων. Όλες οι άλλες απλώς έπρεπε να προσαρμοστούν στα δεδομένα της τεχνολογίας. Η εφεύρεση των ATM δεν αντικατέστησε τους ταμίες στις τράπεζες. Απλώς τους έκανε να επικεντρώνονται στις πωλήσεις. Τώρα όμως θα αλλάξουν τα πράγματα τελείως. Θα υπάρχουν πολύ περισσότερες δουλειές που θα εξαλειφθούν εντελώς. Γιατί είμαι τόσο σίγουρος; Διότι ήδη γίνεται. Παράδειγμα; Οι μάγειρες. Θα νόμιζε κανείς πως μία δουλειά σαν τον μάγειρα δεν θα μπορούσε ποτέ να αντικατασταθεί από μια άψυχη μηχανή. Ίσως σε 100 χρόνια ή τελοσπάντων πολύ αργότερα στο μέλλον θα έχουμε ρομπότ μάγειρες, αλλά όχι τώρα. Ιδού λοιπόν, η Moley. Η πρώτη μαγείρισσα ρομπότ στον κόσμο. Η Moley, δεν είναι απλώς μία μαγείρισσα, είναι μία ολόκληρη ρομποτική κουζίνα. Με τα μηχανικά της χέρια μπορεί να αντιγράψει ακριβώς τις κινήσεις ενός επαγγελματία μάγειρα. Ακόμα και οι παραμικρές κινήσεις του μάγειρα καταγράφονται στο σύστημά της. Θα μπορεί κανείς στο μέλλον, δηλαδή, να αγοράζει συνταγές από το διαδίκτυο, τις οποίες έχουν ανεβάσει κάποιοι από τους μεγαλύτερους μάγειρες στον κόσμο και να είναι σαν να έχουν μαγειρέψει το φαγητό εκείνοι, προσωπικά για αυτόν που το αγόρασε. Σαν ένα ολόκληρο εστιατόριο, που απευθύνεται εξατομικευμένα σε ένα πρόσωπο, στο ίδιο του το σπίτι. Θα μπορούμε ακόμα να την ενεργοποιήσουμε από μακριά με ένα κινητό τηλέφωνο. Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα από τις δυνατότητες των μηχανών. Μία άλλη τεράστια διαφορά με τη βιομηχανική επανάσταση είναι πως πλέον, οι μηχανές θα αντικαταστήσουν και δουλειές που απαιτούν υψηλό δείκτη νοημοσύνης. Πολλοί ονειρεύονται να ασκούν το επάγγελμα του γιατρού ή του δικηγόρου. Επαγγέλματα τα οποία η κοινωνία μας σέβεται και ζηλεύει. Επαγγέλματα τα οποία δεν θα αντικατασταθούν ποτέ από κάποια μηχανή. Έτσι δεν είναι; Λοιπόν, και τα δύο αυτά επαγγέλματα απειλούνται όπως δεν έχουν ποτέ ξανά απειληθεί. Ο Ross, είναι η πρώτη μηχανή που απειλεί το επάγγελμα του δικηγόρου. Κάθε δικηγόρος μπορεί να ρωτήσει τον Ross μία ερώτηση και θα απαντήσει σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο. Για τους περισσότερους δικηγόρους, αυτό αλλάζει τελείως τα δεδομένα, αφού πλέον, το μεγαλύτερο κομμάτι της δουλειάς τους είναι να ερευνούν άπειρες ώρες, για να έχουν κάνει την κατάλληλη έρευνα πριν ξεκινήσουν καν να δουλεύουν στην στρατηγική της δίκης. Πολλές μεγάλες φίρμες χρησιμοποιούν βοηθούς για να κάνουν την έρευνα για αυτούς, αλλά με αυτές τις τόσο δυνατές μηχανές, εκατομμύρια βοηθοί σαν αυτούς θα χάσουν τη δουλειά τους. Άλλα συστήματα ήδη χρησιμοποιούνται, τα οποία μπορούν να προβλέψουν με ακρίβεια, αν θα νικήσουν ή αν θα χάσουν μια δίκη πριν η δίκη καν ξεκινήσει. Σχετικά με τους γιατρούς, υπάρχουν μηχανές που μπορούν να ανιχνεύσουν καρκίνο του πνεύμονα με 86% ακρίβεια. Αυτό είναι πιο ακριβές από ανθρώπους- γιατρούς. Άλλες μηχανές μπορούν να ανιχνεύσουν καρκίνους του δέρματος, ακόμα και προβλήματα στα μάτια, όλα πολύ γρηγορότερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια από ανθρώπους- γιατρούς. Σε αντίθεση με τους δικηγόρους, οι γιατροί σίγουρα δεν θα αντικατασταθούν σύντομα από την τεχνητή νοημοσύνη.
Κλείνοντας, θα αντικατασταθεί ή δουλειά σου; Οι πρώτες δουλειές που θα εξαφανιστούν είναι αυτές που κάνουν την ίδια δουλειά πολλές φορές. Δουλειές όπως ο δακτυλογράφος. Αυτές που δύσκολα αντικαθίστανται είναι αυτές που απαιτούν υψηλό επίπεδο δημιουργικότητας η επαφή με κάποιον άνθρωπο. Αυτά τα δύο αντιγράφονται πολύ δύσκολα από κάποια μηχανή. Επαγγέλματα όπως οι ψυχολόγοι, οι αρχιτέκτονες και οι νοσοκόμοι είναι κάποια από τα λιγότερο πιθανά να αντικατασταθούν από αυτοματοποίηση στα επόμενα χρόνια. Αν έχουμε μάθει κάτι από τα προηγούμενα χρόνια είναι πως οι ζωές μας ως καταναλωτές θα γίνει πολύ καλύτερη. Τι θα απογίνουν αυτοί που θα μείνουν πίσω; Αυτοί οι εκατομμύρια άνεργοι. Κανείς δεν ξέρει. Πολλοί έχουν προτείνει ιδέες για να καλυτερεύσει η κατάσταση όπως ένας συγκεκριμένος μισθός για όλους ή ακόμα και φορολόγηση για τις εταιρίες που χρησιμοποιούν ρομπότ. Ίσως και να έχουμε μηχανές που να κάνουν τα πάντα αντί για εμάς. Από πάντα ήταν πιστευτό πως οι μηχανές έρχονται για να διαλύσουν την οικονομία και όμως πάντα καταλήγουμε με ευκολότερες και φθηνότερες ζωές. Ας ελπίζουμε πως και αυτήν την φορά, θα γίνει το ίδιο…
ΠΕΡΣΕΑΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ