Αγαπητοί αναγνώστες της εφημερίδας μας , η στήλη του ΕΥ ΖΗΝ με μια σειρά από άρθρα και μετά από αναζήτηση έγκυρων βιβλιογραφικών πηγών θα προσπαθήσει να παρουσιάσει την Νόσο Covid-19 που προκάλεσε την σοβαρή αυτή πανδημία που ζούμε.
Η πανδημία από τον ιό SARS-CoV-2 ήρθε να βάλει σε δοκιμασία ανθρώπους, λαούς, θεσμούς και συστήματα. Ζούμε μια περίοδο που οι περισσότεροι από εμάς μάλλον θα ζήσουμε μόνο μια φορά στη ζωή μας. Σε τέτοιες στιγμές, ο καθένας από εμάς αποκαλύπτει αυτό που πραγματικά είναι. Και όπως έχει εύστοχα ειπωθεί : "δεν έχει σημασία το τι είπες σε κάποιον αλλά το πώς τον έκανες να νιώσει"...
Έχει επίσης ειπωθεί ότι τίποτα δεν θα είναι ίδιο αφού η πανδημία αυτή καταλαγιάσει. Ισχύει για όλους σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, φαίνεται όμως να ισχύει ιδιαίτερα για τους επαγγελματίες υγείας. Σε μια περίοδο όπου τα επαγγέλματα υγείας ήδη περνούσαν από δοκιμασία - για διάφορους λόγους - στις περισσότερες χώρες του λεγόμενου πολιτισμένου κόσμου, ήρθε η πανδημία να φέρει τους επαγγελματίες υγείας στα όρια των φυσικών και πνευματικών τους αποθεμάτων. Όμως η μεγάλη αυτή δοκιμασία που βιώνουμε θα επηρεάσει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό πολλές κατηγορίες ανθρώπων τόσο σε οικονομικό και επαγγελματικό επίπεδο αλλά και σε ψυχολογικό-συναισθηματικό.
Τα τελευταία είκοσι χρόνια έχουν καταγραφεί αρκετές ιογενείς επιδημίες, όπως ο κορωνοϊός του σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (SARS-CoV) από το 2002 έως το 2003 και η γρίπη H1N1 το 2009. Πιο πρόσφατα, ο κορονοϊός του αναπνευστικού συνδρόμου της Μέσης Ανατολής (MERS-CoV) εντοπίστηκε για πρώτη φορά το 2012 στη Σαουδική Αραβία.
Η ιστορία της νόσου COVID-19
Στις 31 Δεκεμβρίου 2019 αναφέρθηκε για πρώτη φορά επισήμως από τις υγειονομικές υπηρεσίες της Κίνας μία επιδημία από λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού. Αυτή η επιδημία ξέσπασε στο Wuhan, τη μεγαλύτερη μητροπολιτική περιοχή της επαρχίας Hubei της Κίνας. Επειδή ακόμα δεν είχε εντοπισθεί ο αιτιολογικός λοιμογόνος παράγοντας, οι πρώτες περιπτώσεις χαρακτηρίσθηκαν ως «πνευμονία άγνωστης αιτιολογίας». Το Κινεζικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων συγκρότησε ένα πρόγραμμα εντατικής έρευνας. Η αιτιολογία αυτής της ασθένειας εντοπίσθηκε και αποδίδεται πλέον σε έναν νέο ιό που ανήκει στην οικογένεια των κορονοϊών (Coronaviruses-CoV).
Αυτός ο νέος ιός είναι πολύ μεταδοτικός και ταχέως εξαπλώθηκε παγκοσμίως. Σε μια συνεδρίαση που διεξήχθη στις 30 Ιανουαρίου 2020 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ ή WHO) κήρυξε την εξάπλωση αυτής της νόσου ως μία έκτακτη ανάγκη δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος καθώς είχε ήδη εξαπλωθεί σε 18 χώρες, ενώ είχε διαπιστωθεί και η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο (human to human transmission).
Στις 11 Μαρτίου 2020 ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ χαρακτήρισε τη νόσο COVID-19 ως πανδημία, λόγω της ταχείας παγκόσμιας εξάπλωσής της σε αυξανόμενο αριθμό χωρών.
Παθογόνος παράγοντας
Ο ιός SARS-CoV-2 είναι ο παθογόνος παράγοντας που προκαλεί τη λοιμώδη νόσο από κορονοϊό 2019 (Coronavirus disease 2019 ή COVID-19) .
Τα αρχικά SARS-CoV-2 σημαίνουν κορονοϊός -2 του σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2). Ο κορονοϊός SARS-CoV-2 ανήκει στην κατηγορία των βήτα-κοροναϊών (betaCoVs).
Οι κορονοϊοί ή κορωναϊοί (corona viruses-CoVs) είναι RNA ιοί , των οποίων η μορφολογία στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο μοιάζει με κορώνα, εξαιτίας της παρουσίας ακίδων από γλυκοπρωτεΐνες που προεξέχουν από το φάκελο του ιού. Οι ακίδες της γλυκοπρωτεΐνης, που λέγεται πρωτεΐνη S, παίζουν σημαντικό ρόλο επειδή συνδέονται με τον υποδοχέα του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης ΙΙ που βρίσκεται στην επιφάνεια των επιθηλιακών κυττάρων των αναπνευστικών οδών. Αυτή η σύνδεση είναι το πρώτο βήμα για να εισέλθει ο ιός στο κύτταρο.
Τρόπος μετάδοσης και κλινικές εκδηλώσεις
Όπως αναφέρθηκε η ασθένεια κοροναϊού 2019 (COVID-19) οφείλεται στον προσφάτως ανακαλυφθέντα ιό SARS-CoV-2 (κορωναϊός -2 του οξέος αναπνευστικού συνδρόμου) και λόγω της ταχείας εξάπλωσης, η νόσος έχει εξελιχθεί σε μια πανδημία.
Η μετάδοση γίνεται μέσω σταγονιδίων προερχομένων από το αναπνευστικό σύστημα (respiratory droplets) ατόμου που έχει μολυνθεί από τον ιό. Τα σταγονίδια παράγονται από βήχα, φτέρνισμα ή κατά την ομιλία. Συνεπώς η κοντινή επαφή με ένα άτομο που έχει μολυνθεί οδηγεί σε εισπνοή τέτοιων σταγονιδίων από ένα άλλο άτομο. Όταν τα μολυσμένα σταγονίδια έλθουν σε επαφή με τους βλεννογόνους, τότε μολύνεται ένας άνθρωπος από τον ιό.
Ένας δεύτερος τρόπος μετάδοσης είναι αγγίζοντας μια μολυσμένη επιφάνεια (η οποία έχει μολυνθεί από σταγονίδια που έχουν κατακαθίσει επάνω της) και μετά το πρόσωπο (μύτη, στόμα, οφθαλμούς) με άπλυτα χέρια.
Ο χρόνος επώασης (incubation period) για τη νόσο COVID-19 με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα είναι έως 14 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα εμφανίζονται περίπου 4-5 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό.
Τα πιο συνήθη συμπτώματα της ασθένειας του κορονοϊού 2019 (COVID-19) είναι πυρετός, κόπωση, ξηρός βήχας και μυαλγίες. Μερικοί ασθενείς μπορεί να έχουν δύσπνοια (σε πιο σοβαρές περιπτώσεις με ιογενή πνευμονία), παραγωγή πτυέλων, κεφαλαλγία, ρινική συμφόρηση, ρινόρροια, φαρυγγαλγία ή διάρροια. Κάποια άτομα μολύνονται χωρίς την εμφάνιση συμπτωμάτων (ασυμπτωματικοί φορείς του ιού).
Οι περισσότεροι ασθενείς (περίπου 80%) εμφανίζουν ήπια λοίμωξη και αναρρώνουν από την ασθένεια χωρίς να χρειάζονται ειδική θεραπεία. Πιο σοβαρή λοίμωξη που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση δύσπνοιας εμφανίζεται σε περίπου 1 στα 6 άτομα με τη νόσο COVID-19.
Ο συνολικός αριθμός θανάτων ανά αριθμό διαγνωσμένων ασθενών είναι περίπου 2-4%. Τα ποσοστά αυτά ωστόσο, αφορούν θνητότητα σε διαγνωσμένους ασθενείς (ένα ποσοστό των ασθενών με ήπια νόσο δεν συμπεριλαμβάνονται σε αυτές τις στατιστικές επειδή δεν διαγιγνώσκονται και δεν καταγράφονται). Τα ποσοστά θνητότητα επίσης διαφέρουν μεταξύ διαφορετικών χωρών.
Αγαπητοί αναγνώστες στο επόμενο άρθρο μας θα παρουσιάσουμε τις ως τώρα θεραπευτικές δυνατότητες έναντι της νέας νόσου και τις προοπτικές για το μέλλον που θα μας επιτρέψουν να είμαστε αισιόδοξοι.
Κωνσταντίνος Γεωργίου